Umetnici između estetizacije borbe i sindikalnog udruživanja

 

Protesti koji su se odigrali 22. juna 2013. godine u Beogradu i u drugim manjim gradovima širom Srbije, bili su najveći protesti umetnika i radnika u kulturi poslednjih decenija. Na beogradskom Trgu Republike je protestovalo oko 800 ljudi, mahom zaposlenih radnika i radnica u javnim institucijama kulture ali i iz organizacija civilnog društva. Iako ogroman broj radnika i radnica u kulturi živi i radi u teškim uslovima, tokom medijske kampanje uoči protesta se izbegavalo potenciranje ključnih materijalnih problema, kao što su neplaćeni socijalni doprinosi, prekarna pozicija radnika u kulturi i neadekvatna raspodela javnih sredstava.

vladanrena4
Protest umetnika i radnika u kulturi, jun 2013, Beograd. Foto: Rena Rädle

 

Deklarativni razlog za protest je bio srozavanje budžeta za kulturu na 0,62% ukupnog godišnjeg budžeta Republike Srbije i preusmeravanje većine sredstava ka projektima SPC, te takozvanim “patriotskim” manifestacijama. Uprkos tome, medijska strategija organizacionog odbora protesta je potencirala da je glavni cilj protesta bila borba protiv degradacije kulture i “propadanja moralnih vrednosti društva” koje bi, po njima, svaka evropska nacija morala da sačuva. Predstavnici nezavisnih organizacija su tako svoje nezadovoljstvo usmerili ka zahtevu za departizaciju državnih institucija kulture, iako je deo kulturne produkcije već uveliko preliven u privatni sektor (kreativnih industrija) kojim opet, direktno ili indirektno, upravljaju pojedinci iz partijskih struktura na vlasti.

Kontradikcije i nastala konfuzija oko pomenutog protesta, provociraju niz pitanja vezanih za problematiku udruživanja umetnika i radnika u kulturi kao i organizacionih tela koja ih reprezentuju. Pre svega, na koji je način danas moguće uspešno organizovati umetnike i radnike u kulturi imajući u vidu njihov položaj i funkciju u procesu proizvodnje? Kako iz ove pozicije ojačati borbu za radnička prava i za proizvodnju kulture u kontekstu javnog dobra? Kako se postaviti prema kultur-menadžerima koji su uključeni u kreativnu industriju i koji intenzivno guraju procese džentrifikacije i privatizacije grada, kao na primer u slučaju projekata oko Savamale u Beogradu?

(more…)

Ceo članak