Rudari… siđoše u pakao po nepravdu na kojoj se može ogrejati…

Branko Miljković

Samo dva dana nakon srpske premijere na beogradskom Festivalu autorskog filma, 2. decembra 2017. godine, dokumentarni film Srećno (Good Luck/Kölōku) američkog režisera Bena Rasela (Ben Russell) prikazan je u borskom biskopu „Zvezda“. Za razliku od nestalnog repertoara ovog bioskopa u kojem se godinama unatrag prikazuju filmovi sa digitalnih diskova na portabl video-beamu, u „Zvezdi“ je posle dužeg vremena održana klasična bioskopska projekcija na velikom platnu. Pored nevelike grupe rudara borske „Jame“, ujedno i protagonista filma, te članova njihovih porodica i prijatelja, neformalnoj premijeri prisustvovao je i g. Rasel lično iz poštovanja prema akterima i gradu u kojem je snimio prvi deo svog dugometražnog dokumentarnog filma čija se radnja odvija u pogonu podzemnog rudnika „Jama“ Rudarsko-topioničarskog basena Bor (RTB Bor), dok je radnja drugog dela filma vezana za rudnik zlata „Kiíki Nëígi“ u okrugu Brokopondo na severozapadu Surinama.

(more…)

*

Umesto frazeološkog podržavanja slobode govora ili ritualne osude hapšenja članova grupe umetnika i kulturnih aktivista Nepotkupljivi zbog izvođenja akcije prilikom svečanog otvaranja Muzeja savremene umetnosti u Beogradu (MSUB), predložio bih tvrdnju da je svaki oblik suprotstavljanja razobručenom državnom nasilju i sve snažnijim strukturama organizovanog kriminala u Srbiji krajnje dobrodošao, imajući u vidu sveopšti strah, apatiju i ogromne razmere sistemske korupcije kojima su ostaci nekadašnjeg jugoslovenskog društva podlegli usled nasilne razgradnje sistema svojinskih odnosa jugoslovenskog samoupravljanja u proteklih četvrt veka.

Svakako, institucije kulture nisu izuzetak u ovom pogledu, naprotiv. Premda se umetnički nastup Nepotkupljivih može smatrati pukim simboličkim činom koji ni na koji način direktno ne ugrožava realne ekonomske interese i političke pozicije vladajuće klase u Srbiji – njihov nastup je ipak bio sasvim uspešan utoliko što je otvorio pitanja skrivenih mehanizama privatnog prisvajanja društvenih odnosa proizvodnje u oblasti kulture i umetnosti; jednako uspešan bio je i u razotkrivanju loše prikrivenog saučesništva između institucija kulture i zvaničnih i nezvaničnih struktura državne moći u Srbiji, o čemu relevantne institucije i pojedinci ćute.

(more…)